ไร่เลย์ อยู่ที่ไหน เที่ยวอะไรกันบ้าง เป็นเกาะหรือเปล่า สำหรับนักท่องเที่ยวคนไทยคงไม่ค่อยมีใครรู้จัก แต่หากถามชาวยุโรปรู้จักดี

ไร่เลย์ หรือ Railay คือ แหล่งท่องเที่ยวทางทะเล สถานที่นักปีนหน้าผาระดับโลกใฝ่ฝัน เพราะภูมิประเทศโอบล้อมด้วยเขาหินปูนสูงชันล้อมรอบจากตะวันตกถึงตะวันออก เป็นเวิ้งอ่าวไร่เลย์รับคลื่นทะเลอันดามันมันช่างเป็นแบล็คกราวน์ชั้นยอดสำหรับนักปีนผา

เดิมทีไร่เลย์คือหมู่บ้านประมงเล็กๆ มีอยู่ไม่กี่ครัวเรือนทำสวนมะพร้าวผสมกับประมง ไร่เลย์ไม่ใช่เกาะแต่ต้องนั่งเรือเข้ามา เคยมีความพยายามที่จะตัดถนนเข้าไร่เลย์แต่ถูกนักอนุรักษ์คัดค้านไว้เมื่อหลายปีก่อน ผมเห็นด้วยอย่างยิ่งไม่ควรให้มีถนนตัดเข้ามา ความเป็นธรรมชาติหายไปหมดแน่ ต้นไม้ ร่องคูน้ำ และเจ้าค่างแว่นของผมคงลดจำนวนลงไม่มากก็น้อย

ไร่เลย์ในวันนี้กับไร่เลย์ที่ผมรู้จักเมื่อ 20 ปีก่อน เปลี่ยนแปลงไปมาก ในเรื่องรีสอร์ท ที่พักไร่เลย์ สิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ แต่ธรรมชาติที่นี่ไม่เคยเปลี่ยน ตัวผมเองไปมาทั้งหมด 7 ครั้ง โรงแรมที่พัก เริ่มทยอยปรับปรุงรับการมาเยือนของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ บ้างก็เปิดใหม่แถวไร่เลย์ตะวันออก รวมๆ กันแล้วจำนวนห้องพัก ผมประมาณว่า 650 ห้องพอได้ ทราบไหมว่าช่วงเทศกาลท่องเที่ยว อย่างเดือน ธันวาคม เรียกได้ว่าเต็ม 99% เชียว บอกถึงความนิยมในบรรดานักท่องเที่ยว ระบบไฟฟ้าก็เข้าถึงแล้ว หลังจากที่ทางการทำเสาไฟฟ้าอ้อมมาถึงตัวรีสอร์ทได้เลย ไม่ต้องปั่นไฟกันใช้เหมือนเมื่อก่อน ระบบโทรศัพท์ก็ดีขึ้น เมื่อก่อนต้องใช้มือถือติดต่อกันเพียงอย่างเดียว

นอกจากเขาหินปูนและปีนผาแล้ว ไร่เลย์ยังมีอะไรดีๆ อีก เช่น จุดชมวิวที่สามารถมองเห็น 2 เวิ้งอ่าว ทะเลใน หรือ ลากูน ถ้ำพระนางในและนอก ค่างแว่นถิ่นใต้ ชายหาดถ้ำพระนาง พายเรือแคนู ดำน้ำดูปะการังน้ำตื้น แวะชมทะเลแหวกเที่ยวสี่เกาะ เกาะไก่ เกาะทับ-ทะเลแหวก เกาะปอดะ และหาดถ้ำพระนาง

เปรียบเทียบไร่เลย์ กับอ่าวนางแล้ว ผมว่ามาทะเลทั้งทีควรนั่งเรือต่อมาไร่เลย์ เสียค่าเรืออีก 80 บาทต่อคน นั่งเรืออีก 20 นาทีได้ดื่มด่ำกับธรรมชาติได้มากกว่ากันเยอะ...ช่วงโลวซีซันต้องไปขึ้นเรือที่อ่าวน้ำเมา แทนอ่าวนางเพราะคลื่นลมแรง ต้องหนึไปขึ้นอีกทาง

เปรียบเทียบกับเกาะพีพี ไร่เลย์ผมรู้สึกว่าร่มเย็นกว่า ได้พักผ่อนจริง อาจเป็นเพราะเขาหินปูนสูงๆ เหล่านี้เอง พอตกบ่าย 3 ก็ไม่ค่อยโดนแดดหรือรู้สึกว่าร้อนแล้ว เพราะเขาหินปูนได้บังแดดออกไปหมด อีกทั้งสวนมะพร้าวเป็นทิวแถวยังคงทำให้บรรยากาศร่มรื่น ได้ยินเสียงนกร้องบ่อยกว่าบนเกาะพีพี ซึ่งพอตกดึกอาจได้ยินเสียงผับบาร์ เห็นฝรั่งเมา ดูแล้วเครียดมากกว่า

เปรียบเทียบกับป่าตอง ที่ภูเก็ต หรือเฉวง ที่สมุย มาเที่ยวพักผ่อนทั้งทีขอความเป็นธรรมชาติอยู่กับหาดทรายและสายลมดีกว่า ส่วนสองที่แรกดูเหมือนจะติดความสะดวกบวกกับแสงสีมากไปหน่อย

• จากอ่าวนาง นั่งเรือหางยาว เหมาลำหรือโดยสารรวมกับคนอื่น 80 บาทต่อคน ใช้เวลาเดินทาง 20 นาที ฤดูท่องเที่ยว พ.ย.-เม.ย. ทุกปี 
• จากอ่าวน้ำเมา นั่งเรือหางยาว เหมาลำต่อทริป 800 บาท ฝากรถได้กับสำนักงานรีสอร์ทที่ท่าเรือ ขึ้นลงที่ท่าเรืออ่าวน้ำเมาจะสะดวกกว่าสำหรับคนที่ขับรถมาเอง เพราะมีบริการที่จอดรถ หากจองที่พักไร่เลย์ ไม่ว่าเป็น ไร่เลย์วิลเลจ แซนด์ซี ไร่เลย์เบย์ ไร่เลย์ปริสเซส ไร่เลย์วิวพอยท์ ไร่เลย์เกรทวิว จะมีออฟฟิตที่ท่าเรือ เราสามารถฝากรถที่นี่ได้ ใช้เวลาเดินทาง 15-20 นั่งเรืออ้อมอ่าวแป้บเดียว อ่าวน้ำเมาเป็นมุมที่หลบคลื่นลมได้เป็นอย่างดี เดินทางได้ตลอดทั้งปี

• สวมรองเท้าที่เหมาะสำหรับเดินป่าหากต้องการไปจุดชมวิวหรือทะเลสาบ

• ควรจองที่พักล่วงหน้าช่วงเดือนธันวาคมถึงกุมภาพันธ์

• พกยากันยุง โดยเฉพาะบริเวณป่าชายเลน

• ควรเตรียมเงินสด เพราะตู้เอทีเอ็มมีจำกัด